Het Monument Leger en Vloot is opgericht ter herdenking van de in de Eerste Wereldoorlog gemobiliseerde Nederlandse militairen. Dat waren er circa 300.000, veelal dienstplichtige jongemannen. In verband met de broodnodige herinrichting van de verrommelde boulevard van Scheveningen, is het monument in 2018 afgebroken.
door Edwin Ruis
Het monument werd opgeslagen op een industrieterrein aan de rand van Den Haag. Het was de bedoeling dat het monument na de herinrichting van de Scheveningse boulevard weer zou terugkeren. Jaren die werden genoemd waren 2019 en later 2023. Maar de herinrichting liep regelmatig vertragingen op, onder meer door de stikstofcrisis.
Het monument in opslag (Creative Commons, P.A. Mielen)
Het relatief onbekende en daardoor ook onbeminde monument stond aan de boulevard iets ten zuiden van het Kurhaus. Die onbemindheid is niet terecht. Want het Monument Leger en Vloot is voor de Eerste Wereldoorlog wat het Nationaal Monument op de Dam is voor de Tweede Wereldoorlog. Het is moeilijk voor te stellen dat dat laatste monument meer dan vijf jaar op een gemeentelijk opslagterrein zou zijn gedumpt.
Historie
Het monument werd op 20 september 1921 onthuld door koningin Wilhelmina. De beeldhouwer Toon Dupuis en architect Dirk Roosenburg hadden het ontworpen. Het initiatief tot de bouw van het monument was genomen door de verenigingen Ons Leger en Onze Vloot. Tot 2018 stond het op de hoek van een trap bij het Gevers Deynootplein.
Het monument bestaat uit een soldaat en een matroos die op wacht staan om Nederland te beschermen. Tussen hen in staat onder het wapen van Nederland de tekst:
“Hulde aan de gemobiliseerde land- en zeemacht aug. 1914 – nov. 1918. Het vaderland ghetrouwe.”
Na het overlijden van voormalig opperbevelhebber generaal Cornelis Snijders in 1939, werd op een zijmuur een bronzen plaquette met zijn profiel geplaatst. De begeleidende tekst luidt:
“Opperbevelhebber van land- en zeemacht. Hij waakte van augustus 1914 tot november 1918 voor ’s lands veiligheid”
Terugkeer
Recent zijn dan toch de voorbereidingen begonnen voor de herinrichting van het stuk tussen de Pier, het Kurhaus en museum Beelden aan Zee. De boulevard wordt tien meter breder dan nu. Volgens de gemeente Den Haag, de eigenaar van het monument, gaan de werkzaamheden waarschijnlijk tot de zomer van 2025 duren.
Uiteindelijk moet dan ook het Monument Leger en Vloot terugkeren in een dertig meter brede trap voor het Kurhaus. Hopelijk maakt dat het wachten waard. Want dit is een veel prominentere plek, waar het pierewaaiende boulevardbezoekers niet kan ontgaan.
De geplande situatie (© Gemeente Den Haag)
